Baharın müjdecisi
olan cemre ne zaman düşecek? Kış ayları diğer mevsimlere oranla ülkemizde daha
zor geçiyor. Havaların bir an önce ısınmasını bekleyen vatandaşlar cemrenin ne
zaman düşeceğini merak ediyor. Doğanın uyanışı olarak kabul edilen cemre ne zaman
düşecek? Cemre sırasıyla havaya, suya ve toprağa düşecek.
Cemrenin düşmesiyle havanın soğuğu kırılır ve doğa uyanmaya
başlar. Havaların ısınmasına sebep olan cemre, ilk olarak havaya düşer. Son
olarak ise toprağa düşen cemre baharın müjdecisidir. Havaların ısındığı,
güneşin yüzünü gösterdiği bu günlerde vatandaşlar cemrenin ne zaman düşeceğini
merak ediyor.
Baharın müjdecisi cemre havaların ısınmasına neden olur.
Sırasıyla havaya, suya ve toprağa düşen cemre üç tanedir. İlk cemre havaya
düşer ve sıcaklık artmaya başlar. İkinci cemre suya düşer ve sular, göller,
denizlerin ısınmasını sağlar üçüncü ve son cemre toprağa düşer. Cemrenin
toprağa düşmesiyle toprak ısınır ve baharın belirtisi olan güzellikler ortaya
çıkar. Doğa yeşillenir çiçek açar. İlk cemre 19-20 Şubat’ta havaya, ikinci
cemre 26-27 Şubat’ta suya ve üçüncü cemre 5-6 Mart’ta toprağa düşer. Cemreler
birer hafta arayla düşerek ilkbaharın gelmesine neden olur.
Birinci Cemre Havaya (19-20 Şubat),
İkinci Cemre Suya (26-27 Şubat)
Üçüncü cemre (5-6 Mart) toprağa düşer
Cemre, İlkbahar başlangıcında yedişer gün arayla; önce
havada sonra su ve toprakta oluştuğu sanılan sıcaklık artışı. Arapça olan
sözcük kor durumunda ateş anlamına gelir. Mina Vadisi’nde Arafat’tan gelen
hacıların attıkları taşlarla oluşan yığınlara da “cemre” adı verilir.
Türk ve Altay halk kültüründe ve mitolojisinde İmre (İmere
veya Emire) adı verilen cinin neden olduğuna inanılır. İlkbaharda görünüp
titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. Sonra buzların üzerine düşerek onları
eritir. Oradan da yere girer. Bundan sonra ısınmış topraktan buhar yükselir.
Emire baharın gelişini temsil eder. Bulgarlarda Zemire olarak yer alır. Anadolu
Türkçesindeki Arapçadan gelme Cemre sözcüğünün aslında bu adın benzetme yoluyla
değişmiş hali olduğu söylenebilir. İlk cemre 20 Şubatta havaya ve yedişer gün
arayla da suya ve toprağa düşer. Zemre ise Kumuk Türkçesinde nem, buhar gibi
anlamlara gelir. Tasavvuftaki kor ve ateş kavramlarının mecazi anlamları
vardır. Temizlenmeyi ve yeniden doğuşu temsil eden ateş aşk kavramının
yakıcılığıyla da yakından ilgilidir.
Azerbaycan Türklerinin yaratılışla ilgili eski inançlarından
kaynaklanan ve Nevruz Bayramından önce, yılın son Çarşamba gününde yapılan
“boz ayın dört çarşambası”, uygulamasını ifade eden “Cemle”
sözcüğü de “Cemre” ile aynı kelimedir. Buradaki “Cemle” de
köken olarak “İmir, İmere, Emire” sözcükleriyle bağlantılıdır. Celal
Beydili’ne göre; bazı sözlüklerde gösterildiği gibi, Arap dilinden geldiğini
söylemek doğru değildir.
