Sağlık Bakanlığı verilerine göre; Türkiye’de ilk
Covid-19 vakasının tespit edildiği tarihten bu yana yaklaşık 14 milyon vaka
görülürken 94 bin kişi yaşamını yitirdi. Türkiye’nin salgınla mücadele
kapsamında attığı adımlar neler?
Türkiye’de ilk yeni tip
koronavirüs (Covid-19) vakasının tespit edildiği 11 Mart 2020’den bu yana
yaklaşık 14 milyon vaka görülürken, 94 bin kişi hayatını kaybetti.
Çin’de ortaya çıkan
Covid-19 virüsünün küresel salgına dönüşmesinin ardından Türkiye’de ilk vaka,
11 Mart 2020’de görüldü. Türkiye’de ilk vakanın görüldüğü 11 Mart 2020 aynı
zamanda Covid-19’un Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından “küresel
pandemi” ilan edildiği gün oldu.
COVID-19 KAYNAKLI İLK ÖLÜM İSE 17 MART 2020’DE YAŞANDI
Salgınla geçen 2 yılda
dünyadaki birçok ülkedeki gibi Türkiye’de de virüsün yayılmasını önleyebilmek
için uçuşların durdurulması, sokağa çıkma kısıtlaması, uzaktan eğitime
geçilmesi, kafe ve restoran gibi yerlerin geçici süreyle kapatılması, kamuya
açık etkinliklerin iptal edilmesi gibi çeşitli önlemler devreye alındı.
Salgın günlük hayat
alışkanlıklarını da değiştirdi. Bu süreçte AVM’ler ile kurum ve kuruluşlara
girişte HES kodu göstermek ve ateş ölçümü yaptırmak zorunlu hale geldi. Devlet
kurumu, iş yeri, hastane gibi yerlere, otobüslere, duraklara Kovid-19’la
mücadelede yapılması gerekenleri anlatan uyarı afişleri asıldı. Yurt dışına
seyahat edecekler veya hastalık belirtisi olanlar için PCR testi uygulaması
başlatıldı.
TÜRKİYE İLK KAPANMAYI NİSAN 2020’DE YAŞADI
Türkiye’de ilk sokağa
çıkma kısıtlaması ise 10-12 Nisan 2020’de 30 büyükşehir ile akciğer
rahatsızlıklarının sık görüldüğü Zonguldak’ta uygulandı. Sokağa çıkma
kısıtlamaları, vaka sayılarının pik yaptığı dönemlerde tekrarlandı.
2020’deki en yüksek vaka
sayısı, 8 Aralık’ta 33 bin 198 olarak kayıtlara geçti. Aynı yıl en yüksek
günlük can kaybı ise 259 kişinin yaşamını yitirdiği 23 Aralık’ta yaşandı.
AŞILAMA 2021’DE SALGINA KARŞI EN GÜÇLÜ SİLAH OLDU
Covid-19’la mücadelede
2021’de aşılar devreye girdi. 14 Ocak 2021’de sağlık çalışanlarıyla başlayarak
65 yaş üstüyle devam eden aşılama programına hızla yeni yaş ve meslek grupları
eklendi. 2 Nisan’dan itibaren BioNTech aşılarının da uygulanmasına başlandı.
25 Haziran 2021 itibarıyla
18 yaş ve üzerindekiler, randevularını alarak Covid-19 aşılarını olmaya
başladı.
Bugüne kadar 18 yaş ve
üstü nüfusta 146 milyon dozdan fazla aşı yapıldı.
MART AYINDA “KONTROLLÜ” NORMALLEŞME ADIMLARI
ATILDI
Kontrollü normalleşme
adımlarının atıldığı 2021 yılında Covid-19 kaynaklı vaka sayılarında dönem
dönem azalma ve artışlar yaşandı.
Ocak 2021’de en yüksek 14
bin 494 olan günlük vaka sayısı, Şubat 2021’de 9 bin 572 oldu. Mart 2021’de
günlük vaka sayısı 39 bin 302’ye kadar yükseldi.
2 Mart 2021’de
“kontrollü normalleşme” süreci başladı. Bu kapsamda, illerdeki risk
durumlarına göre sokağa çıkma kısıtlamaları, yeme-içme yerlerinin hangi
şartlarda hizmet verebileceği ve hangi kademelerdeki öğrencilerin hangi şartlarda
yüz yüze eğitime başlayacağı belirlendi.
EN YÜKSEK VAKA SAYISI NİSANDA GÖRÜLDÜ
Bu süreçte nisan ayında
vaka sayıları hızlı artışa geçti. 16 Nisan 63 bin 82 vaka ile 2021’de en fazla
vakanın görüldüğü gün olarak kaydedildi. Salgın süresince en fazla can kaybının
yaşandığı gün ise 394 kişinin hayatını kaybettiği 30 Nisan 2021 oldu.
Vaka sayılarındaki bu
artış üzerine Covid-19 tedbirleri kapsamında 29 Nisan-17 Mayıs 2021 tarihleri
arasında kesintisiz sokağa çıkma kısıtlamasını içeren “tam kapanma” dönemi
uygulandı.
Bu tarihlerde üretim,
imalat, gıda, temizlik, sağlık gibi alanlarda istisna tutulan kuruluşlar hariç
tüm iş yerlerinin faaliyetlerine ara verildi, şehirler arası seyahatlerin
tamamı izne tabi oldu, anaokulu, kreş, 8. ve 12. sınıflar dahil tüm kurumlarda
yüz yüze eğitime ara verildi, tüm sınavlar ertelendi.
“KADEMELİ NORMALLEŞME” İLE YENİ DÖNEME GEÇİŞ
17 gün süren tam
kapanmanın ardından “kademeli normalleşme” dönemine geçildi. Bu
süreçte sokağa çıkma kısıtlamaları belirli saatlerle sınırlandırılırken,
restoran ve kafelerin paket servise geçmesi, huzurevlerinin ziyarete açılması
gibi uygulamalar peyderpey başladı.
1 TEMMUZ’DAN İTİBAREN NORMAL HAYATA DÖNÜLDÜ
Türkiye’de 1 Temmuz’dan
itibaren normal hayata dönüşü sağlayacak yeni döneme geçildi.
Pazartesi-cumartesi
günleri saat 22.00’den sabah 05.00’e kadar olan ve pazarları ise tam gün
uygulanan sokağa çıkma kısıtlaması ile sınırlama süresince uygulanan şehirler
arası seyahat kısıtlaması tamamen sona erdi.
Ayrıca tüm iş yerleri
açılış kapanış saatleri çerçevesinde faaliyet göstermeye başladı, şehir içi
veya şehirler arası tüm toplu taşıma araçlarındaki yolcu sayısı
sınırlandırmasına son verildi. Düğün, sünnet, nişan ve kına gibi etkinlikler
serbest hale geldi.
Uzaktan eğitim sürecinin
ardından öğrenciler, 6 Eylül’de tüm kademelerde haftada 5 gün ve yüz yüze
eğitime geri döndü.
Devlet, Covid-19
salgınının olumsuz etkilerini en aza indirmek amacıyla bu süreçlerde esnaf ve
sanatkarlar ile dezavantajlı vatandaşlara yönelik birçok sosyal destek programını
devreye aldı.
OMİCRON’LA VAKA SAYILARI EN YÜKSEK SEVİYEYE ÇIKTI
Öte yandan 2021’de
Covid-19’un dünya genelinde yayılması sonucu uğradığı mutasyonlar, farklı
ülkelerde Alfa, Beta, Delta, Gama ve Omicron varyantlarının ortaya çıkmasına
neden oldu.
Vaka sayılarında hızlı
yükselişlere neden olan bu varyantlar, Türkiye’de de görüldü. Aralık 2021’de 16
bin 910’a kadar düşen günlük vaka sayısı, aynı ay Türkiye’de Omicron
varyantının görülmesinin ardından tekrar yükselmeye başladı.
Omicron varyantının hasta
yapıcı özelliğinin düşük olmasına rağmen yüksek bulaşıcılığının etkisiyle
günlük vaka sayısı Ocak 2022’de 94 bin 783’e, 4 Şubat’ta 111 bin 157’ye kadar
çıktı. Bu rakam salgının başından beri kaydedilen en yüksek günlük vaka sayısı
oldu. Bu yılın en yüksek günlük vefat sayısı ise 15 Şubat’ta 309 olarak
kaydedildi.
Türkiye’de 2 yılı geride
bırakan Covid-19 salgınında bugüne kadar 14 milyon vaka görülürken, 94 bin kişi
yaşamını yitirdi.
AÇIK HAVADA MASKE TAKMA ZORUNLULUĞU KALKTI
Şubatın ilk haftasında pik
noktasına ulaşan vaka sayıları, bu tarihten itibaren tekrar azalmaya başladı.
Günlük vaka sayısı şubatta 49 bin 792’ye, martta 27 bin 671’e kadar düştü.
Sağlık Bakanı Fahrettin
Koca, 2 Mart’ta Kovid-19 vakalarının düşüşe geçtiğini belirterek, salgınla
mücadelede uygulanan maske kuralı, HES kodu ve PCR testi gibi tedbirlerle
ilgili alınan yeni kararları açıkladı. Bu kapsamda yeni dönemde maske takma
zorunluluğu açık havada kaldırıldı, kapalı ortamlarda ise havalandırma ve
mesafe kuralına göre uygulanmaya başladı.
Ayrıca, kurum ve
kuruluşlara girişteki HES kodu uygulamasına, hastalık belirtisi olmayanlardan
PCR testi istenmesine ve okullarda iki vakanın görüldüğü sınıfların
kapatılmasına son verildi.
