Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi
Bayraktar, ramazana sayılı günler kala market fiyatlarına bakıldığında, geçen
ay sonuna göre 6 üründe fiyat değişimi görülmezken, 11 ürünün fiyatında azalış,
23 ürünün fiyatında ise artış olduğunu belirterek, “Kırmızı mercimek, kuru
üzüm, kuru incir, zeytinyağı, ayçiçeği yağı ve toz şeker fiyatında değişim
yaşanmadı. Fiyat düşüşü yüzde 48 ile en fazla sivri biberde meydana
geldi.” dedi.
Bayraktar, TZOB Genel Merkezi’nde düzenlediği basın
toplantısında, ramazan öncesi gıda fiyatlarının seviyesine ilişkin
değerlendirmelerde bulundu.
Ramazana sayılı günler kala market fiyatlarına bakıldığında,
geçen ay sonuna kıyasla 6 üründe fiyat değişimi görülmediğini, 11 ürünün
fiyatının azaldığını, 23 üründe ise fiyat artışı olduğunu ifade eden Bayraktar,
“Kırmızı mercimek, kuru üzüm, kuru incir, zeytinyağı, ayçiçeği yağı ve toz
şeker fiyatında değişim yaşanmadı. Fiyat düşüşü yüzde 48 ile en fazla sivri
biberde meydana geldi. Sivri biberdeki fiyat düşüşünü yüzde 35,5 ile yeşil
soğan, yüzde 20,3 ile patlıcan, yüzde 19,3 ile salatalık, yüzde 16,3 ile
ıspanak ve yüzde 14,8 ile kabak izledi.” diye konuştu.
Bayraktar, üretici fiyatlarında ise geçen ay sonuna göre 13
üründe fiyat değişimi olmadığına, 8 ürünün fiyatında azalma, 11 ürünün
fiyatında artış olduğuna işaret ederek, “Fiyatı en fazla düşen ürün yüzde
53,1 ile sivri biber oldu. Sivri biberdeki fiyat düşüşünü yüzde 38,9 ile
patlıcan, yüzde 30,8 ile salatalık izledi.” ifadesini kullandı.
Üreticide en fazla fiyat artışının yüzde 50 ile havuç ve
limonda görüldüğüne dikkati çeken Bayraktar, bunları yüzde 42,9 ile patatesin
takip ettiğini söyledi.
“HASADIN
BAŞLAMAMASI PATATES FİYATLARINI YÜKSELTTİ”
Bayraktar, geçen aya göre üretici ve marketlerde fiyatı en
fazla düşen ürünün sivri biber olduğunu vurgulayarak şöyle devam etti:
“Fiyatı artan ürünlerden, arzın depolardan sağlandığı
havuçta ve limonda ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak artış meydana geldi.
Patateste ise depolardaki ürün miktarının azalmasının yanı sıra yeni ürün
hasadının tam olarak başlamaması fiyatları yükseltti. Kuru soğanda da
depolardaki ürünün bitmesi, yazlık soğan hasadının da yeni yeni başlaması
fiyatları artırdı. Lahana ve pırasa gibi kışlık sebzelerde hasadın sonuna gelinmesi
fiyatlarda artışa yol açtı. Domateste ihracatın yanı sıra ara dönem olması
nedeniyle fiyat artışı görüldü. Zeytinyağında üreticinin elindeki ürünün
azalmaya başlamasıyla birlikte fiyatlarda artış meydana geldi. Dana eti ve kuzu
etinde maliyetlerde yaşanan artış fiyata yansırken, kuru üzümde ise arzdaki
daralma fiyatları artırdı.”
EN FAZLA FİYAT FARKI
KURU İNCİRDE
Ramazan öncesinde üretici ve market fiyatları arasındaki
farkın en fazla yüzde 299,8 ile kuru incirde görüldüğünü belirten Bayraktar,
fiyat farkının kuru kayısıda yüzde 289,3, yeşil mercimekte yüzde 282,2, nohutta
yüzde 274, sütte yüzde 264,2, kırmızı mercimekte yüzde 255,5 olduğunu aktardı.
Bayraktar, “Üreticide 15 liradan satılan kuru incir
markette 59 lira 97 kuruşa, 10 lira olan kuru kayısı 38 lira 93 kuruşa, 2 lira
40 kuruş olan yeşil mercimek 9 lira 17 kuruşa, 3 lira 16 kuruş olan nohut 11
lira 82 kuruşa, 1 lira 51 kuruş olan süt 5 lira 50 kuruşa, 2 lira 11 kuruş olan
kırmızı mercimek 7 lira 50 kuruşa satılıyor.” bilgisini verdi.
“BEKLENTİMİZ,
ARTAN TALEBİN SUİSTİMAL EDİLMEMESİ”
Üretici ile tüketici fiyatları arasındaki makasın
kapanmadığını vurgulayan Bayraktar, “Halkımızın ramazanda makul
fiyatlardan ürün tüketebilmesi için en azından çok tüketilen ürünlerde
üretici-market fiyatlarına dikkat edilmesi, bunun takibinin yapılması
gerekiyor. Bu işin takipçisi olacağız. Ramazanın başlamasına sayılı günler kala
tüm gözler gıda fiyatlarına çevrildi. Beklentimiz bütün kesimlerin sorumlu
davranması, artan talebin suistimal edilmemesidir.” dedi.
Bayraktar, üreticinin, esnafın, halkın dört gözle ramazan
ayını beklediğini, tüm tarafların bu ayın anlam ve önemine yakışır şekilde
hareket etmesi ve halkın mağdur edilmemesi gerektiğini söyledi.
Gıda denetimlerinin artırılmasını isteyen Bayraktar, ramazan
boyunca piyasaların nabzını tutacaklarını ve çalışmalarını paylaşacaklarını
bildirdi.
“GİRDİ
MALİYETLERİNİ AŞAĞI ÇEKMEMİZ LAZIM”
Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Bayraktar, bir soru
üzerine, sebze ve meyvenin ucuzlaması için çiftçinin üretime devam etmesi
gerektiğini söyledi. Bayraktar, şunları kaydetti:
“Çiftçiyi tarlada tutamazsak bu pahalılık devam eder.
Üreticilerin maliyetlerinin aşağı düşürülmesini talep ediyoruz. Bununla ilgili
de hükümetimize bir rapor sunduk. Kur, 2018’in Eylül ayında Rahip Brunson
olayından sonra fırladı. Kurla mazot, gübre, ilaç ve tohum gibi girdiler de
yukarı fırladı. Kurun yüzde 26 civarında aşağı düşmesine karşın bizim girdi
fiyatlarımız aşağı düşmedi. Ucuzluk istiyorsak üreticinin girdi maliyetini
aşağı çekmemiz lazım. Pazarlama ve finansman sorunlarımız var, sosyal güvenlik
primlerimiz yüksek. Prim gün sayısının 15’e düşürülmesi suretiyle ödenecek prim
miktarını aşağı çekmemiz lazım. Tarımda kayıt dışılık çok fazla. Bunla ilgili
hem Çalışma hem Tarım bakanımıza bir rapor sunduk. Bunları da kendilerinden
bekliyoruz.”
Bayraktar, hükümetten tarıma odaklanılmasını istedi. Artan
maliyetler ve gübre kullanımının yeterli olmaması nedeniyle buğday rekoltesinin
olumsuz etkileneceğini dile getiren Bayraktar, “Hükümetten taleplerde
bulunduk. Bu talepler yerine gelmezse elbette bununla ilgili çalışma yaparız
ancak ülke kaybeder.” diye konuştu.
Yem fiyatlarındaki artışın etkisiyle de et üretiminde
maliyet problemi yaşandığını dile getiren Bayraktar, ucuz et temin etmenin yolunun
da maliyetlerin düşürülerek üretimin artırılmasından geçtiğini söyledi.
Bayraktar, ramazanda gıda fiyatlarında spekülasyona izin
verilmemesi gerektiğini vurgulayarak, “Nerede makas çok açıldıysa orada
spekülasyon vardır. Bir ürün fiyatlandıysa bu, üreticinin çok para kazandığını
göstermiyor. Talep var diye yüksek fiyattan satılıyor. Biz bunları takip edip
ilgilileri uyarıyoruz. Her ürün spekülasyona açık.” dedi.
Şemsi Bayraktar, soğan ve patates fiyatlarına ilişkin bir
soruyu yanıtlarken de “Adana’da soğan hasadı başlayınca soğan fiyatı
inmeye başladı. Patatesin şu an ucuzlamasını bekleyemeyiz. Hasada ne zaman
girerse o zaman ucuzlar.” ifadesini kullandı.
