Deprem Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı Sinan
Türkkan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kahramanmaraş merkezli, 10 ili
etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerde binlerce binanın, on binlerce
konutun tamamen yıkıldığını, hasarlı yapı sayısının henüz bilinmediğini
söyledi.
Türkiye’nin bulunduğu deprem kuşağı ve bölgedeki aktif
fay hatlarına değinen Türkkan, her zaman “deprem değil, ihmal
öldürür” sözünü söylediklerini, bunun sonucunu acı tecrübelerle
gördüklerini ifade etti.
Türkkan, ülke genelindeki riskli konut stokuna işaret
ederek, şunları kaydetti:
“Türkiye genelinde 6-7 milyon riskli konuttan
bahsediliyor. Şiddetli bir depremde hasar alması beklenen bu konutların 5
milyonu güçlendirmeyle kurtarılabilir. Bu hanelerin 600 bin adedi İstanbul’da
bulunuyor. Bu 600 bin konuttan 150 bin adedi için ise hemen harekete geçilmesi
gerekiyor. Türkiye’nin beklemeye tahammülü yok. Bir an önce başlanılması
gerekiyor. Başta İstanbul olmak üzere bu riskli yapılardan bir an önce
kurtulmamız hayati önemde.”
“Riskli
yapılar, hızlı ve düşük maliyetle güçlendirilerek kurtarılabilir”
Sinan Türkkan, güçlendirmenin yıkıp yeniden yapmaya göre
çok daha hızlı ve düşük maliyetle yapılabildiğini, şiddetli bir depremde hasar
alması beklenen konutların bu sayede yıkılmasının önüne geçilebileceğini
söyledi.
Muhtemel deprem senaryolarının hep konuşulduğunu ancak
kayıpları engellemek için yapılan çalışmaların yetersiz olabildiğini aktaran
Türkkan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Elimizi çabuk tutmamız gerekiyor. Depreme karşı
güçlendirme, tamamen bilimsel metotlarla ve uzun süren çalışmalar sonrası
belirlenen en ideal yöntemlerle gerçekleştiriliyor. Riskli binayı tespit
ederken öncelikle laboratuvar çalışması ve zemin etütleri yapılıyor. Ardından
sırasıyla statik analiz, maliyet analizi ve uygunluk analizini çıkarıyoruz. Son
olarak, yapılması gerekenleri tespit ediyoruz ve binanın güçlendirileceğine ya
da dönüştürüleceğine karar veriyoruz. Yeni yapılmış bina da, güçlendirilmiş
bina da depremde can güvenliğini sağlamak üzere projelendirilir.”
“Doğru zemin,
doğru malzeme ve doğru sistem bir araya geldiğinde asla çökme olmaz”
DEGÜDER Başkanı Türkkan, Kahramanmaraş merkezli
depremlerde yıkılan binaların bazılarında taşıyıcı kolonların tuzla buz
olduğunu gördüklerini belirterek, “Deprem belki kader olabilir ancak
binaların yıkılması ve çökmesi asla kader değildir. Bina, hasar görür ancak
çökmemesi gerekir. Yıkılan binada un ufak olan kolonları görüyorum. Hatta bazılarının
yeni olduğunu duyuyorum. Normalde bu şekilde yıkılması mümkün değil. Bunun
nedeni yanlış zemin üzerine yanlış malzemeyle yapılan yanlış proje. Malzemenin
kalitesizliğinden ve denetimin eksikliğinden kaynaklanıyor. Şu anda binaları
yapı denetim firmaları ile belediyeler denetliyor.” ifadelerini kullandı.
Türkkan, yeni yapılan bir binanın yıkılmasının çok büyük
bir ayıp olduğunu ifade ederek, “Ama dediğim gibi sebep denetim eksikliği
ve kalitesiz malzeme. Yoksa şu anda uluslararası düzeyde bir deprem yönetmeliğimiz
var. Orada herhangi bir sorun yok. Doğru zemin, doğru malzeme ve doğru sistem
bir araya geldiğinde asla çökme olmaz.” dedi.
“Belediyeler
güçlendirmenin önündeki engelleri kaldırmalı”
Sinan Türkkan, şu anda riskli yapılar için güçlendirme
seferberliğinin ilan edilmesi gerektiğini ancak güçlendirmenin önünde birtakım
engeller bulunduğunu vurguladı. Güçlendirme yapmak için belediyeye müracaat
ettiklerinde akla hayale gelmeyecek hususların öne sürüldüğüne dikkati çeken
Türkkan, bürokratik engellerin bıktırıcı noktada olduğunu söyledi.
Türkkan, kamu kurumlarının bir an önce kendi iç
tüzüklerini ve yönetmeliklerini düzeltip güçlendirmenin önündeki bürokratik
engelleri kaldırması gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Ancak öyle olmuyor, farklı zorluklarla karşı
karşıya kalıyoruz. Güçlendirme işlemlerinde de ‘yıkıp yeniden yaparken gerekli
tüm evraklar’ isteniyor. Binadaki ‘sağlamlık açısından problem teşkil etmeyen,
yapısal olmayan’ en ufak fiziki değişim bile sorun ediliyor. Bu engellerin hem güçlendirmede
hem de dönüşümde ortadan kaldırılması gerekiyor. Bu engellerin kaldırılması ve
vatandaşın güçlendirmeye teşvik edilmesi gerekiyor.”
Türkkan, belediyelerde ve yapı denetim firmalarında
güçlendirme konusunu bilen teknik eleman sayısının yetersiz olduğunu, bu
nedenle kurumların toptancı bir anlayışla “biz güçlendirmeye
karşıyız” dediğini aktardı.
Bu durumda vatandaşın mahkeme yoluna gittiğini ve
güçlendirme ruhsatı almanın yıllar sürdüğünü ifade eden Türkkan, “Dernek
olarak mühendislere yönelik güçlendirme eğitimleri veriyoruz. Yatırımcı için
uygun olmayan bölgelerde yıkıp-yapma imkanı olmayan vatandaş, güçlendirme izni
de alamayınca riskli binasında oturmaya devam ediyor.” dedi.
