Diş
eti rahatsızlıkları birçok insanda görülen ve ihmal edilen sağlık sorunlarından
bir tanesi. Diş etinde oluşan rahatsızlıklar ve diş eti bakımı hakkında
açıklamalarda bulunan Uzman Diş Hekimi Ülkü Özan ve Uzman Diş Hekimi Fatih
Özan, diş eti hastalıklarının sebep olduğu sorunlar hakkında şu bilgileri
verdiler:
Sağlıklı diş eti nasıl görünür?
Sağlıklı
diş eti kendiliğinden ya da fırçalama ile kanamanın olmadığı, açık pembe
renkli, sıvı kıvamlı, şiş olmayan, diş yüzeyinde bıçak sırtı gibi incelenerek
sonlanan bir görünüme sahiptir
Dişeti hastalıkları nasıl oluşur?
Diş
yüzeylerinde, diş aralarında ve diş- dişeti birleşiminde dental plak adı
verilen yumuşak bakteri tabakası birikimi gözlenmektedir. Bu plak diş fırçası
ve diş ipi ile yeterli şekilde uzaklaştırılmadığında zararlı bakterilerin
yaşamasında olanak veren bir ortam oluşur. Bakterilerin oluşturduğu zararlı
maddeler dişetlerinde iltihaba ve dişetini çevreleyen kemiğin erimesine neden
olurlar.
Ayrıca
mikrobiyal plak zaman içinde sertleşerek diş taşına dönüşür. Pürüzlü yapıya
sahip olan taş üzerinde daha çok plak birikir ve hastalığın ilerlemesine sebep
olur.
Dişeti hastalığı nedir?
Dişetinde
kanama en belirgin bulgusudur. Eğer tedavi edilmezse zaman içinde çene
kemikleri eriyebilir, dişlerin sallanarak kaybedildiği şiddetli enfeksiyonlara
kadar ilerleyebilir.
Hastalıkla
birlikte dişetleri kızarır, kanar ve çekilir. Dişlerde aralanmalar oluşur,
sallanmalar başlar, ağız kokusu meydana gelir. Sigara içenlerde nikotinin
etkisinden dolayı kanama daha az hissedilir, bu da hastalığın maskelenip fark
edilmesini engelleyebilir.
Dişeti hastalıklarının genel
sağlık ile arasında bağlantı var mı?
Birçok
bakımdan ağız, vücudun genel sağlığının bir aynasıdır. Her ne kadar dişeti
hastalıkları esas olarak dişler üzerinde plak birikimine bağlı ortaya çıksa da,
bazı sistemik hastalıklar diş çevresi dokularını etkilerler. Kontrol altında
olmayan diyabet, dişeti hastalığının şiddetini artırmaktadır. Diğer taraftan
dişeti hastalıkları da genel sağlığı tehdit etmektedir. Periodontal hastalıklar
ile kalp hastalıklarının ortaya çıkma mekanizmaları benzerdir ve ağız içinde
enfeksiyonu olan kişilerde kalp krizi görülme oranı, enfeksiyonu olmayan
bireylere göre %25 daha fazladır. Kontrol altında olmayan diyabet hastalarında,
dişeti tedavisi, diyabeti de olumlu etkilemektedir. Ayrıca dişeti hastalıkları
hamilelerde, erken doğum ve düşük doğum ağırlığı gibi sorunlara neden
olabilmektedir.
Tedavi nasıl yapılır?
Tedavinin
ilk basamağı dişler üzerindeki sert birikintilerin doktorunuz tarafından özel
aletlerle uzaklaştırılmasıdır. Tedavinin başarıya ulaşabilmesi için hastalığa
neden olan mikrobiyal dental plağın fırça ve diş ipi ile doğru teknikle nasıl
temizleneceği size öğretilir. Basit dişeti iltihabında bu tedavi tek başına yeterli
olabilmektedir. Daha şiddetli enfeksiyonlarda, iltihaplı, büyümüş veya çekilmiş
dişetini, diş-diş eti arasında kemik erimesinde bağlı oluşan ‘cep’ denilen
boşlukları ve kemik erimelerini tedavi etmek için, lokal anestezi altında
yapılan ve bazı durumlarda yardımcı biyomateryallerin (kemik tozu, membran
gibi) kullanıldığı periodontal cerrahi işlemler uygulanır. Bazı durumlarda ise
büyümüş diş etleri lazer gibi son teknoloji cihazlar ile ağrısız, kanamasız ve
dikişsiz olarak uzaklaştırılır. Tüm bu uygulamalar sonrasında hastalar dişeti
sağlıklarının idamesi için 3-6-12 aylık kontrollere alınır. Hangi sıklıkla
kontrole geleceğiniz hastalığın şiddetine ve bazı risk faktörlerinin varlığına
göre hekiminiz tarafından size özel olarak belirlenecektir. Her kontrolde
fırçalama ve ara yüz temizliğiniz yeniden değerlendirilecektir. Dişeti
tedavisinin başarısı direkt olarak hastanın tedaviye uyumluluğu ve motivasyonu
ile ilişkilidir.
Dişeti çekilmesi nedir? Tedavisi
var mıdır?
Dişeti
çekilmeleri toplumumuzda yaygın olarak rastlanan bir problemdir. Hatalı ve sert
diş fırçalama, dişeti hastalığına bağlı kemik erimesi, dişeti yapısının
doğuştan ince olması, kontrolsüz yapılan ortodontik tedavi ve dişetine baskı
yapan hatalı protezler dişeti çekilmelerine neden olabilir. Dişeti çekilmesi
neticesinde estetik ve hassasiyet problemi ortaya çıkabilir. Ancak dişeti
çekilmeleri tek başına diş kaybına yol açmaz. Bu nedenle her dişeti çekilmesi
tedavi edilmek zorunda değildir. Esas tedavi kararı hastaların estetik
beklentisine göre verilir. Ayrıca, dişeti çekilmesi fırçalamayı
zorlaştırıyorsa, yapılan düzenli kontrollerde ilerleme gösteriyorsa tedavi
edilmelidir. Dişeti çekilmenizin estetik probleme yol açtığını düşünüyorsanız,
günümüzde uygulanan ve kişiye özel olarak planlanan çağdaş tedavi yöntemleri
ile başarılı bir şekilde tedavi ettirebilirsiniz.
Belirti ve semptomlar
Diş
eti hastalığı ağrısız olabilir, bu nedenle aşağıdaki belirtilere dikkat etmek
gerekir:
Fırçalama
ya da diş ipi ile temizlik sırasında kolayca kanayan diş etleri
Şişmiş,
kırmızılaşmış ya da hassaslaşmış diş etleri
Çekilmiş
ya da dişten uzaklaşmış diş etleri
İnatçı
ağız kokusu ya da ağızda kötü tat
Sallanan
dişler
Dişlerin
dizilişinde bir farklılık
Kısmi
protezin (parsiyel protez) ağıza oturmasında farklılık
Diş
ve diş etleri etrafında gözle görülür cerahat
Yemek
çiğnerken keskin bir sızı
Soğuk
ya da sıcağa aşırı hassas dişler.
